Watu Pika Rua Sasing Tau Nuhu Loning Agama

Maumere, Ekorantt.com – Ganu naruk jereng pendang beta ”Gaja mate na’ing ne’i niung. Ata bi’ang mate na’ing ne’i narang.”

Ganutia naruk dadi e’i natar Sikka. Natar pu’at ngeng ngerang wua doda, bang bekar lepo ratu raja.

Ra’ik ita tama e’i natar Sikka, le wolo Wair Berung norang tadang ha naruk dadi lau tahi wiwir gera mudok watu mitang tepa ganu watu oto. Watu tia nulung la’eng edo li’wang 1992, watu tia gera kleng gete ko da’a reta klebir rua ganu a’i sangang. Ata Sikka narang Watu Pika Rua.

Raik ita pla e’i me blutuk, odi rimu ene ra’ing tang sejarah wake pu’ang. Poi ata du’a mo’ang la’meng tana nulung wi moret la’eng rimu reti sasing naruk wa’a, naruk dadi loning koka babo, du’a pu mo’a tutur tatar weli.

Ganu surat dewa naruk Ekora NTT suruk tota toma e’i surat mitang leda bura ”Wair Noke Rua” tua adat ata natar pu’at Sikka fam Parera Soget mo’at Paseli Ismail Parera kela wake pu’ang watu pika rua dadi tadang tau nuhu bala tentara Sultan Goa Makassar nora raja Sikka loning poi agama.

iklan

Mo’at Paseli kela nora tadang li’wang 1612, Amequiera agama goang lepo ratu raja Mari le Ende (Soge) bano lau na regang Sultan Goa Makassar.

Rimu ata goang hama-hama leta ga’i mai lobo le’u natar Sikka, loning e’i Sikka ata Portugis agama Katolik tama serani le’u sawe raja Sikka nora riwung nimung.

Loning sentimen agama tia, Sultan Goa joka mo’ang raning gegang begi rugang. Narang nimung Daeng Jea, ko iwa weta narang Don Juan nora tentara tau nuhu tena ha benu.

Tena Daeng Jea nora tentara Goa Makassar tia wawa Goa Makassar wawa mai, rimu tiwang le Solor. Oras tia le Solor di sadang na’ing ba’a nulu tena Portugis nora tentara benu mo’at Fermao Pareira.

Loning poi tena tentara goang di tiwang, mo’at Fermao Pareira bake raning rimu mogang pati tau lobo holo le’u Daeng Jea nora tentara nimung mate gawang mole Daeng Jea plari le Solor ga’i mai tiwang e’i natar Sikka.

Oras Daeng Jea la’eng tiwang le Solor, naruk Daeng Jea gai mai rusik ata Portugis agama Katolik e’i natar Sikka naha tur le’u e’i Daeng Jea, raja Sikka Don Thomas Ximenes Dasilva rena le’u ba’a.

Raja Sikka dopo mo’ang pulu rimu kula raik Daeng Jea mai odi ganu pae?

“Riwung he ne’i, Ra’ik Daeng Jea nora tentara nimung tama natar itang, ita mogat pati tau nuhu, ko ita tur le’u agama Katolik itang?” mo’ang raja pla.

Mo’ang pulu dor weta, “Agama Katolik ene newang ita lu’mar le’u.”

“Ita mate tora krus, moret tora inang santa Maria. Dadi ita pake siasat kota watu tena ganu lepo nora plebeng gete le wolo lero lebek Wair Berung gai tama natar Sikka.”

Raja Don Thomas di depo. Nimu rego ata riwung natar Sikka lo’hor u’a lo’i ogor watu, rimu kota giling keor e’i tahi wiwir da’a reta tedeng tana marang.

Ata du’a la’i, mo’ang gete, tibo la’meng u’a rawa redeng kota watu ganu lepo gete gahar lewak le’u tahi, sawe lau so wae rimu tena plebeng pasang watu ha klebir rua.

Raja Don Thomas rego gumang lerong pake gilir ata la’i teleng tena Daeng Jea wali Bidara Jaga Jong. Raik tena plosar lau wawa mai ba’a, rimu sein gong gereja ling riwung natar Sikka plari ha’e le wolong Natargahar kodong lau tahi ni’a tena Daeng Jea.

Watu kota ganu lepo tia, hama-hama ganu goa. Ia sawe oras Daeng Jea nora tena lau mai, mo’ang pulu tutur  nora Daeng Jea raja ene tur le’u agama ko poi beli hoang seng, bahar balik, tena upang weteng.

Daeng Jea di ga’i. Ko mo’ang pulu tutur kesa ngawung upang weteng tia norang na’ing ba’a e’i lepo goa watu turang tia

Daeng Jea nora tena newang tiwang sadang e’i plebeng gete newang himo poto golo lau tena wutung.

Siasat raja Sikka nora mo’ang pulu tia tama unet golo. Daeng Jea di nora manar odo juragang tama tena e’i watu pika rua, oras niang gumang wulang rumang tahi ojok gete.

Pas Daeng Jea nora tentara benu e’i tena tiwang genang engat watu pika rua, riwung natar Sikka wi teri wui mepa wali wolong natar gahar ogor watu gete, bluru bloreng ganu urang wangak.

Ene da’a menit poi, Daeng Jea nora tentara mole tena rimung bitak meruk le’bur. Daeng Jea nora tentara di mate lemer rang sawe.

Loning poi naruk dadi ganutia, watu pika rua du’e norang la’eng masik pika ha tahi palur le’u boga mole ne dodor watu ubeng gabo da’a reta lo’ra. Raik tahi meting mara, newang ita degang, watu pika rua tia gera mudok lau ne tahi wiwir Wairberung.

Norang latu lawang: “ung Goa, mai ung Goa mai Sikka plari sesu. Goa gole, kota Goa watu lu’rut ganu urang. Watu pekok ganu kleka, hile ganu watu api. Goa jeka tena nelar.”

spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
TERKINI
BACA JUGA